ลักษณะสำคัญของสิ่งมีชีวิตในอาณาจักรโปรติสตา
1. ร่างกายประกอบด้วยโครงสร้างง่าย ๆ ไม่ซับซ้อน ส่วนมากประกอบด้วยเซลล์เดียว (unicellular)
บางชนิดมีหลายเซลล์รวมกันเป็นกลุ่ม เรียกว่า โคโลนี (colony) หรือเป็นสายยาว (filament) แต่ยังไม่
ทำหน้าที่ ร่วมกันเป็นเนื้อเยื่อ (tissue)หรืออวัยวะ (organ) แต่ละเซลล์สามารถทำหน้าที่ของความเป็นสิ่งมีชีวิต
ได้ครบถ้วนอย่าง อิสระ
2. ไม่มีระยะตัวอ่อน (Embryo) ซึ่งต่างจากพืชและสัตว์ที่มีระยะตัวอ่อนก่อนที่จะเจริญเติบโตเป็นตัวเต็มวัย
3. การดำรงชีพ มีทั้งชนิดที่เป็นผู้ผลิต (Autotroph) เพราะมีคลอโรฟิลล์ เป็นผู้บริโภค (Consumer) และ
เป็นผู้ย่อยสลายอินทรียสาร (Decomposer)
4. โครงสร้างของเซลล์เป็นแบบยูคาริโอติก (Eucaryotic) ซึ่งมีเยื่อหุ้มนิวเคลียส ได้แก่ โพรโทซัว เห็ด
รา ยีสต์ ราเมือก สาหร่ายต่าง ๆ
5. การเคลื่อนที่ บางชนิดเคลื่อนที่ได้โดยใช้ ซีเลีย (cilia) แฟลกเจลลัม (flagellum) หรือซูโดโปเดียม
(Pseudopodium) บางชนิดเคลื่อนที่ไม่ได้
6. การสืบพันธุ์ ทั้งแบบไม่อาศัยเพศ (Asexual reproduction) และแบบอาศัยเพศ (Sexual reproduction)
แบบอาศัยเพศมีทั้งชนิดคอนจูเกชัน (Conjugation) ซึ่งเกิดจากเซลล์สืบพันธุ์ที่มีรูปร่างและขนาดเหมือนกัน
มารวมกัน ดังเช่นที่พบในพารามีเซียม ราดำ เป็นต้น และชนิดปฏิสนธิ (fertilization) ซึ่งเกิดจากเซลล์สืบพันธุ์
ที่มีรูปร่างและขนาดต่างกันมารวมกัน ดังเช่นที่พบในสาหร่ายเป็นส่วนใหญ่ เป็นต้น
สิ่งมีชีวิตในอาณาจักรนี้แบ่งเป็น
1. Division Diplomonadida เป็นกลุ่มของโพรทิสต์ที่เป็นเซลล์ยูคารีโอตที่ยังไม่มี organelle คือ ไม่มี
mitochondria , endoplasmic reticulum , golgi complex และ centriole เป็นต้น มักอยู่ในสภาวะที่ไม่มีออกซิเจน
(Anaerobic environment)
ลักษณะ
- มีนิวเคลียส 2 อันขนาดเท่ากัน
- มี Flagella หลายเส้น
ตัวอย่างเช่น Giardia intestinalis : เป็นปรสิตในลำไส้เล็กของคน
2. Division Parabasala เป็นกลุ่มของโพรทิสต์ที่เป็นเซลล์ยูคารีโอตที่ยังไม่มี organelle คือ ไม่มี
mitochondria , endoplasmic reticulum ,golgi complex และ centriole เป็นต้น มักอยู่ในสภาวะที่
ไม่มีออกซิเจน (Anaerobic environment)
ลักษณะ
- มี Flagella หลายเส้น
- มีเยื้อหุ้มลักษณะเป็นรอยหยักคล้ายคลื่น
ตัวอย่างเช่น Trichomonas vaginalis : เป็นปรสิตในช่องคลอด
Trichonympha : อาศัยอยู่ในลำไส้ปลวกดำรงชีพแบบภาวะพึ่งพากัน
3. Division Kinetoplastida เป็นโพรทิสต์กลุ่มที่เคลื่อนที่โดยใช้ Flagella ซึ่งประกอบด้วย Microtubule
เรียงกัยแบบ 9+2 มีทั้งที่เป็นผู้ผลิตผู้บริโภคและปรสิต
ลักษณะ
- มี Mirochondria อันเดียวขนาดใหญ่ ภายในมี DNA เรียกว่า Kinetoplast
- มีทั้งพวกที่ดำรงชีวิตอิสระ และเป็นปรสิต.
ตัวอย่างเช่น Trypanosoma sp.
- เกิดโรคเหงาหลับ (sleeping sickness) ในแอฟริกามี African tsetse fly เป็นพาหะ
- โรค Chagas's disease ในอเมริกาใต้ มี Kissing bug เป็นพาหะ
4. Division Euglenophyta
ลักษณะ
- เก็บอาหารที่สร้างได้ใน Paramylon granules
- เมื่อไม่มีแสงก็ดำรงชีพเป็นผู้บริโภค
- มีอายสปอต (eye spot) ในการตอยสนองต่อแสง
5. Division Dinoflagellata
ลักษณะ
- เป็น Phytoplakton ทั้งในน้ำจืดและน้ำทะเล
- ส่วนใหญ่อยู่เป็นเซลล์เดียว มีบ้างที่อาศัยอยู่รวมกันเป็น colony
- ลักษณะสำคัญคือ มีแผ่น Cellulose อยู่ภายใน ประกอบกันคล้ายเกราะ มีลวดลายสวยงามและมี
Flagellum 2 เส้น
- บางชนิดมีการสะสมสารพิษ ทำให้ทะเลมีสีแดง เกิดปรากฏการณ์ขี้ปลาวาฬ (red tide) ซึ่งเป็น
อันตรายต่อสัตว์น้ำเป็นจำนวนมาก
- บางชนิดอาศัยร่วมกับปะการัง โดยนำ CO2 จากปะการังมาสังเคราะห์ด้วยแสง
http://kingdomprotistaoftaxonomy.blogspot.com/
6. Division Apicomplexa
ลักษณะ
- กลุ่มนี้ทุกชนิดเป็นปรสิตในสัตว์ มีโครงสร้างสำหรับแทงผ่ายเซลล์โฮสต์
- ไม่มีโครงสร้างในการเคลื่อนที่ ยกเว้นในเซลล์สืบพันธุ์เพศผู้
- ตัวอย่างในกลุ่มนี้ ได้แก่ พลาสโมเดียม (Plasmodium) ทำให้เกิดโรคมาลาเรียในคนและสัตว์อื่น
- malaria เป็นโรคเขตร้อน มียุงก้นปล้องเป็นพาหะ
เชื้อ Plasmodium ที่ก่อโรคในคนมี 4 ชนิด ได้แก่
- Plasmodium falciparum
- Plasmodium vivax
- Plasmodium malariae
- Plasmodium ovale
ในประเทศไทยเชื้อที่พบส่วนใหญ่เป็นชนิด P.falciparum และ P.vivax
7. Division Ciliophora
ลักษณะ
- มีขนาดใหญ่ เคลื่อนที่โดยใช้ Cilia
- อาศัยอยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีน้ำหรือความชื้นสูง
- ตัวอย่างเช่น Stentor , Paramecium , Vorticella
- มีการสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศเรียกว่า Conjugation
- เรียกว่า Egg fungus : water mold, white rust, downy mildews
- แตกต่างจาก Stramenopila กลุ่มอื่นๆ ตรงที่ไม่มีรงควัตถุที่ใช้ในกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง
- มีลักษณะเป็นเส้นยาวๆ ที่ประกอบด้วยหลายนิวเคลียส
- ไม่ได้จัดเป็นรา
- ส่วนใหญ่ดำรงชีวิตเป็นผู้ย่อยสลายในน้ำ
- มีบ้างที่เป็นปรสิตในพืช เช่น white rust (ราขาวในมันฝรั่ง)
- เป็นสาหร่ายที่มีสารสีชนิดเดียวกับที่พบในสาหร่ายสีน้ำตาล
- เป็นสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว มีผนังเซลล์ประกอบด้วย Silica
- ส่วนมากมักสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ
- พบมากในแหล่งน้ำจืดและน้ำเค็ม เป็นแหล่งอาหารที่สำคัญของสิ่งมีชีวิตในระบบนิเวศ
- ซากไดอะตอมที่ตายทับถมกันนาน ๆ เป็น diatomaceous earth เป็นแหล่งรวมของแร่ธาตุและน้ำมัน
ซึ่งนำมาใช้ประโยชน์ในการทำไส้กรองและยาขัดต่าง ๆ
|
อาณาจักรโปรติสตา (Kingdom Protista
สมัครสมาชิก:
บทความ (Atom)